अध्यागमन भ्रष्टाचार र सम्पत्ति शुद्धीकरणको जालो : सहसचिव भट्टराईसहितमाथि मुद्दा, गृहमन्त्री लेखकसहित छानबिनमै

काठमाडौं :  बहुचर्चित भिजिट भिसा प्रकरणको अनुसन्धान सक्काउँदै अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल अध्यागमन कार्यालयका तत्कालीन प्रमुख अध्यागमन अधिकृत तीर्थराज भट्टराईलाई मुख्य कसुरदार दाबीसहित संगठित भ्रष्टाचार र सम्पत्ति शुद्धीकरणको अभियोगमा विशेष अदालतमा अभियोग पत्र दायर गर्यो।

तत्कालीन गृहमन्त्री रमेश लेखक, गृहसचिव गोकर्णमणि दवाडी लगायत उनको सचिवालयका कर्मचारीहरू समेत जोडिएको यो भ्रष्टाचार प्रकरणले संसद् लामो समयसम्म अवरुद्ध भएको थियो। तर बिहीबार अदालतमा मुद्दा दायरहुँदा गृह मन्त्रालयको नेतृत्व र कर्मचारी संयन्त्र प्रतिवादी बनेका छैनन्।

अभियोग पत्रमा प्रमुख अध्यागमन अधिकृत भट्टराईको डायरी र नेपाल टेलिकमबाट प्राप्त कल डिटेल विवरणबाट तत्कालीन गृहमन्त्रीका निजी सचिव बद्री प्रसाद तिवारी र स्वकीय सचिव जनक भट्टसँग अस्वाभाविक सम्पर्क भएको देखिएको उल्लेख छ।

भट्टराईको तत्कालीन गृहमन्त्री लेखक, गृह सचिव गोकर्णमणि दवाडी, अध्यागमन विभागका महानिर्देशक, तत्कालीन शान्ति सुरक्षा हेर्ने महाशाखाका प्रमुखसँग गैरकानुनी रकम लेनदेन भएको हुन सक्ने देखिएको भन्दै त्यसबारे भने अनुसन्धान जारी रहेको उल्लेख छ।

बिहीबार दायर भएको अभियोग पत्रमा भट्टराईसहित अन्य ६ जना व्यक्ति, ग्रिनलाइन होलिडेज र फेमली होलिडेज ट्राभल्स एन्ड टुर्स प्रालिमाथि भ्रष्टाचार र सम्पत्ति शुद्धीकरणसम्बन्धी कसुरमा प्रतिवादी बनाइएको छ।

भ्रष्टाचारको संगठित स्वरुप : ७९ लाख बढी बिगो
अख्तियारको अनुसन्धानले तीर्थ राज भट्टराईले २०८१ असोज २३ गतेदेखि २०८२ जेठ ७ सम्म प्रमुख अध्यागमन अधिकृतको रूपमा काम गर्दा बदनियतपूर्वक २ सय ५७ जना नेपाली यात्रुहरूलाई भिजिट भिसामा विदेश पठाउँदा सेटिङ गरी ठूलो रकम घुस लिएको दाबी गरेको छ।

उनले कोड भाषा प्रयोग गरेर भिजिट भिसामा विदेश जाने यात्रुहरूसँग रकम लिने गरेको विस्तृत विवरण अभियोग पत्रमा उल्लेख छ। उनको डायरीमा कोड भाषामा विदेश जाने यात्रुको नामावलीसँगै साङ्केतिक हिसाबकिताब फेला परेको अभियोग पत्रमा उल्लेख छ।

उनको डायरीमा महिला यात्रुको सङ्ख्यालाई ०.४ (रू. ४०,०००) र पुरुषको सङ्ख्यालाई ०.२ (रू. २०,०००) ले गुणन गरी 'Clear to Balk' भनी टिपोट गरेको भेटिएको छ। यो कोड भाषाले प्रति-व्यक्ति तोकिएको घुसको दर पुष्टि गरेको अख्तियारको दाबी छ।

भट्टराईले पार्सलका नाममा बालकृष्ण खड्काको भेनोलिभा रेस्टुरेन्टमा गएर राम खड्काबाट घुस लिएको र अध्यागमन अधिकृत यज्ञराज अर्याललाई घरमा बोलाएर ८ लाख घुस बाँडफाँड गर्न दिएको अभियोग पत्रमा उल्लेख छ।

अनुसन्धानमा घुसबाट आएको ठूलो रकम भट्टराईले कविता पौडेल र जग्गा कारोबारी खेम प्रसाद सुवेदी मार्फत जग्गामा लगानी गरेको र पौडेल र सुवेदीले घुसको रकम 'लुकाउन/छल्न' सहयोग गरेर सम्पत्ति शुद्धीकरण गरेको भन्दै थप सम्पत्ति शुद्धीकरणको अभियोग समेत लगाएको छ।

अख्तियारका अनुसार यो समूहले भिजिट भिसामा जान अनिवार्य गरिएका कागजातहरू (बैंक ब्यालेन्स, होटेल बुकिङ, ५ सय अमेरिकी डलर सटहीको प्रमाण) अध्यागमन प्रणालीमा अपलोड नगरी/नगराई जारी भएको निर्देशनको समेत अवज्ञा गरेर सेटिङमा यात्रुहरूलाई प्रस्थान अनुमति दिने गरेका थिए।

अनुसन्धानमा अख्तियारले केही ठगिएका यात्रुको बयानसमेत समावेश गरेको छ। अनुसन्धानका क्रममा विदेश गएका केही यात्रुहरू (राम चन्द्र रिमाल, चन्द्र माया बल तामाङ, सुनिता ऋषीदेव) ले विदेशमा ठगिएको, यातना भोगेको र भनेजस्तो काम नपाएको भन्दै दोषीमाथि कारबाहीको माग गरेको अभियोग पत्रमा देखिन्छ।

राजनीतिक र प्रशासनिक क्षेत्रमा थप अनुसन्धान

भट्टराईको कार्यकालमा भएको संगठित भ्रष्टाचारको जरो गहिरो हुन सक्ने भन्दै अख्तियारले ७ वटा छुट्टै विषयमा विस्तृत अनुसन्धान गरिरहेको जनाएको छ। यी अनुसन्धानहरू उच्च राजनीतिक र प्रशासनिक नेतृत्वको संलग्नतामा केन्द्रित छन्।